تاثیر رفتارشناسی در کنترل جمعیت موش ها

به لحاظ تاریخی، موش همیشه در جوامع مختلف به عنوان حامل انواع بیماری ها و تهدیدی برای اموال و مواد غذایی، محسوب می شده است. این پستانداران مزاحم، همه چیز خوار هستند و قادرند با دندان های مستحکم خود، حتی سخت ترین مواد را بجوند و نابود کنند. درست است که موش ها عمر نسبتاً کوتاهی دارند که بین یک تا چهار سال است، اما سرعت بالای تولید مثل آن ها که در حدود ۴۰ تا ۸۰ نوزاد در سال است، این مسئله را به طور کامل جبران می کند.

رفتارشناسی و کنترل جمعیت موش‌ها

” در سری مطالعات جدیدی که به منظور کشف راه های مؤثر برای کنترل جمعیت موش ها انجام شده است، دانشمندان برای پی بردن به عادات و رفتار موش ها از میکرو تراشه های جاسازی شده در بدن این جوندگان استفاده کرده اند. تا در نهایت با توجه به این عادات و رفتار، بهترین راه کارهای مؤثر بر کنترل جمعیت موش ها را ارائه دهند. “

این مطالعات سبب کشف نکات بسیار مهمی در رابطه با حس بویایی موش ها شده است.
این که موش ها چگونه از طریق بویایی جذب سایر هم نژادان خود می شوند؛ یا این که بویایی چه تأثیری بر روی انتخاب مکان زندگی آن ها دارد؛ همگی نتایج حاصل از این تحقیق هستند که می توان با استناد به آن ها، بهترین روش های از بین بردن موش ها را، ارائه کرد.

ترکیبی از بوی موش نر و ماده بیشترین تأثیر را در جذب موش ها دارد. 

>> گربه ها عامل مهمی در کنترل جمعیت موش ها نیستند. تنها موش ها را می ترسانند <<

همچنین با توجه به تعاملات و رفتارهای مشاهده شده از موش ها طی این مطالعات، برخی باورهای غلط درباره موش ها، نظیر این افسانه قدیمی که ” گربه می تواند عاملی مؤثر در کنترل موش ها باشد ” به کلی از میان برداشته شد.

حس بویایی موش ها

موش ها حس بویایی بسیار قوی دارند.
این حس بویایی قوی به شدت بر رفتار آن ها اثر می گذارد.
موش برای یافتن غذا و مناسبترین مکان زندگی از بویایی خود کمک می گیرد.

برای توضیح بیشتر باید گفت:
این حس بویایی قوی به ضرر ما تمام می شود؛ زیرا اولاً خانه های ما انبار عظیمی از ذخایر غذایی جاذب برای موش است. ثانیاً موش ها می توانند، بوی سایر افراد نژاد خود را تشخیص دهند. آن ها برای لانه سازی و انتخاب جفت، جذب مکان هایی می شوند که موش های دیگری نیز در آن جا حضور دارند و این ابتدای دردسرها برای ما است. تنها موش ها نیستند که با استفاده از حس بویایی یکدیگر را می یابند. سوسک ها نیز با ترشح فرومون، به بقیه سوسک ها پیغام تجمع می دهند.

>>گربه نقش فعالی در کنترل جمعیت موش ندارد.<<

دردسر های ناشی از بویایی موش:

شاید با خود می گویید این مسائل چه ارتباطی به ما دارد؟
یا اینکه حضور یک موش چه دردسری می تواند به بار بیاورد؟!

برای درک بهتر این قضیه، فرض کنید یک موش از طریق بوی مواد غذایی موجود در خانه تان جذب آن شده و محل زندگی شما را به عنوان مخفیگاه خود برگزیده است. بوی این موش می تواند، تمام موش های آن منطقه را به سمت خانه شما بکشاند. گاه تعداد این موش ها به ده ها عدد موش نیز می رسد. این تازه شروع ماجراست؛ چرا که ممکن است مابین تعدادی از این موش ها، جفتگیری صورت بگیرد. با توجه به این که دوران بارداری موش، حدوداً ۲۱ روز است و در هر زایمان بین پنج تا هشت توله متولد می شود؛ با یک حساب سر انگشتی می توان گفت، اگر این اتفاق بیفتد در عرض مدت زمانی کمتر از یک ماه، تعداد موش های خانه به ۷ تا ۱۰ عدد افزایش می یابد. لازم به ذکر است که این تعداد موش، مربوط به خوش بینانه ترین حالت است.

>> بوی موش ماده، موش های دیگر را به شدت جذب می کند <<

هرچند مثال فوق، ترسناک است؛ اما دانستن اینکه، این مثال تنها یک تصور نیست؛ بلکه واقعیتی است که با آزمایش های دقیق به اثبات رسیده، موضوع را وحشتناک تر می کند.

رفتار لانه گزینی موش ها:

بوی موش های دیگر چطور به روی انتخاب محل زندگی یک موش، اثر می گذارد؟

۱ . بوی موش نر

وجود بوی موش نر در یک مکان، ابتدا برای موش های ماده و نر، جذاب است.
این بو، موش ها را به سمت مکان اختفای موش نر می کشاند تا آن مکان را از لحاظ مناسب بودن برای اقامت، مورد بررسی قرار دهند. اما در نهایت، موش ها از مکان هایی که فقط بوی موش نر از آن استنشاق می شود دوری می گزینند.

۲ . ترکیبی از بوی موش نر و ماده

وجود ترکیبی از بوی موش نر و ماده، تاثیر بهتری بر روی موش ها دارد.
این بو سبب جذب بیشتر موش ها می شود. در واقع وجود این بو در محیط، به موش ها نوید می دهد؛ که این مکان، محل خوبی برای سکونت است و اصولاً موش ها این مکان را ترک نمی کنند.

۳ . بوی موش ماده

در نهایت، بیشترین تاثیر در جذب موش ها به زمانی بر می گردد، که تنها بوی موش ماده از محلی استنشاق شود. این بو به شدت برای موش های نر و ماده جذاب است و آن ها را با بیشترین قدرت، جذب آن مکان می کند. بنابراین بهترین راه جلوگیری از افزایش جمعیت موش ها در خانه، این است که در صورتی که به شواهدی مبنی بر وجود این جونده در منزلتان برخوردید به سرعت برای نابودی آن اقدام کنید؛ قبل از این که پای عموزاده هایش را به آن جا باز کند. بهترین و سریعترین روش از بین بردن موش ها استفاده از طعمه های سمی مخصوص موش است، که با بازدهی ۱۰۰% کلیه این آفات مزاحم را از خانه و زندگیتان حذف می کند.

گربه ها و موش‌ها

آیا گربه در کنترل جمعیت موش ها نقشی دارد؟

این یک تصور فرا گیر است که، همه ما فکر می کنیم گربه ها بزرگترین دشمنان موش ها هستند.
این موضوع به قدری در فرهنگ ملت های مختلف جا افتاده است، که بعید است در دنیا کسی را بیابید که اعتقادی به جز این داشته باشد. اما، وقت آن رسیده که با حقیقت روبرو شویم.

گربه ها دشمن موش ها نیستند!!!

>> تنها در ۱% از موارد مواجهه موش و گربه، گربه موش را می کشد <<

رفتار موش هنگام مواجهه با گربه:

برای اثبات این مسئله که گربه سلاح مناسبی برای دفع موش ها نیست آزمایشی انجام گرفت.
در این آزمایش رفتار گربه ها و موش های یک منطقه طی یک دوره پنج ماهه، مورد بررسی قرار گرفت.
در طول این مدت به این مسئله پی برده شد که، گربه ها به هنگام رو به رو شدن با یک موش، اغلب حالت های حمله به خود می گیرند؛ تا موش را بترسانند. اما تنها در یک درصد موارد، برخورد موش و گربه به کشته شدن موش منجر می شود. از طرفی رفتار موش ها پس از برخورد با یک گربه این است که، کمتر آفتابی می شوند. یعنی پس از برخورد موش و گربه موش ها به مخفیگاهشان می روند و باقی روز را در آن جا پنهان می شوند.

تنها یک روز بعد، دوباره سر و کله موش ها پیدا می شود!

اگر بخواهیم این مسئله را به زبان ریاضی بیان کنیم؛ پس از هر بار برخورد موش و گربه، احتمال این که موش بلافاصله به پناه گاه خود برگردد ۲۰% افزایش می یابد. در نهایت می توان گفت که تصور این که گربه یک سلاح مطمئن برای دفع موش ها است، یک خیال باطل است. گربه ها تنها باعث می شوند، موش ها استراتژی های بهتری برای استتار به کار گیرند و حضور خود را کم رنگ تر کنند. به این ترتیب گربه ها نقش فعالی در کنترل جمعیت موش ها در مناطق شهری ندارد. در کل در صورتی که محلی مبتلا به آفت موش شد؛ بهترین راه مبارزه این است که، قبل از این که این جوندگان موذی خسارات بیشتری به بار بیاورند، از سم مطمئن و مناسب فسترک بلاکس برای ریشه کنی موش ها استفاده شود.